HASTALIK DAVRANIŞLARI
Bireyi etkileyen önemli iç değişkenler, hastalığının doğası ve semptomların birey tarafından nasıl algılandığıdır. Birey, hastalığın günlük yaşamını olumsuz etkilediğine inanıyorsa, semptomları rahatsız edici olarak algılar ve yardım arayışı içine girer.
Bireyin hastalık davranışı, hastalığın doğasından da etkilenebilir. Akut hastalık, semptomları aniden ortaya çıkan, genellikle yaşamı tehdit eden ve kısa süreli hastalıklardır. Bu semptomlar, yaşam fonksiyonlarını farklı biçimlerde etkileyebilir.
Hastalık semptomları, sosyal grup, kültürel birikim, ekonomik değişkenler ve sosyal destek sistemi, bireyin hastalık davranışını etkileyen dış değişkenlerdir.Bireylerin sosyal çevreleri de, hastalık varlığının kabul edilmesine ya da olası bir hastalığın inkâr edilmesini destekleyebilir.Hastalık davranışları, kişisel beklenti ve deneyimlerden etkilenebilir. Geçmişte, ağır bir hastalık geçiren birey, hafif bir karın ağrısı nedeniyle kendini çok hasta hissedebilir ya da iş yerinde terfi beklediği sırada apandisit ameliyatı nedeniyle işe bir süre gidemeyen birisi, şiddetli ağrı hissi yaşayabilir. Kültürel ve etnik sosyalizasyon bireylere nasıl sağlıklı kalınabilineceğini ve hastalığı tanımlamayı öğretir. Sağlık ve hastalığın anlamı ve bunlara verilen önem temel kültürel değerlerle ilişkilidir. Ekonomik değişkenler de, bireyin hastalığa karşı verdiği tepkileri etkileyebilir. Ekonomik yetersizlik nedeniyle, hasta olan bir birey tedavisini erteleyebilir ya da önerilen tedaviyi uygulayamayabilir. Birçok kişi, hastalık belirtileri günlük yaşamını engellemediği sürece, işe gitmeye, çocuklara bakmaya veya okula gitmeye devam eder.
Hastalık Davranışını Etkileyen Nedenler
- Bireyin, semptomları ciddi olarak algılama boyutu
- Bireyin eğitim durumu, bilgisi ve kültürel birikimi ve algılanan semptomlarla ilgili bilgisi
- Sosyal aktivite, iş ve aileyi olumsuz etkileyen semptomlar
- Semptomların varlığı ve görülme sıklığı
- Diğer bireylerin, semptomlar ile ilgili açıklamaları
- Hastalık nedeniyle inkar edilen temel gereksinimler
- Hastalıkla mücadele edebilmek için, ihtiyacı olan diğer gereksinimlerin belirlenmesi
- Bireylerin semptomlarla ilişkili yorumları
- Tedavi kaynaklarının uygunluğu, fiziksel yakınlığı, fizyolojik ve maddi maliyeti.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder